АЙАР ТАЛААММЫН АРЫЙБЫККАР МАХТАНАБЫН

«Дойдубар талаһабын»

Ол 2007 сыллаахха, 6 кылааска үөрэнэрбэр, биир күн эдьиийдэрбин батыһан, «Кэнчээри- гэ» барсыбытым. Дьарыктанар хоско киирбиппэр — барыта улахан кыргыттар бааллара. Василий Степанович ааппын-суолбун ыйытан баран, бүтэһик паартаҕа олордубута.

Распевка кэнниттэн «Үрүҥ туллук эрэ мөлбөстүүр» ырыаны хас да куоласка арахсан ыллаабыттара. Оо, оччолооҕу истэн баран: «Мин хайаатар да бу ырыаны үөрэтэн, барыларыттан үчүгэйдик толорор буолуохтаахпын», — диэн испэр сэмээр сорук туруоруммутум. Ити курдук, бииртэн биир дьарык ааһан испитэ, ол ахсын көтүппэккэ, үөрүүнэн сылдьарым.

Аны саас Василий Степанович: «Сайын Францияҕа ыытыллар норуоттар икки ардыларынааҕы улахан куонкуруска ким барсыан баҕалаах туох-баар ырыаны барытын үөрэтэн, хомуска оонньоон, оннооҕор үнкүүлэри үөрэппит буолуохтаах», — диэн эппиттээҕэ. Дьэ, онуоха кытаанах куонкурус буолбута. Мин барытын үөрэппитим үрдүнэн, аны үҥкүүһүттэргэ эмиэ кыттыгастаах буоллум… Ол курдук, кичэллээхтик бэлэмнэнэн, атырдьах ыйыгар Францияҕа тиийэн, «Хрустальнай лира» фестивальга Гран-при үрдүк аатын сүкпүппүт! Европанан күүлэйдээн, улахан куораттары көрбүппүтүн атын оҕолор ымсыыра саныыр буолбуттара.

Ол кэнниттэн программаны барытын үөрэппит буоламмын, ансаамбыл тутаах чилиэннэрин иһигэр киирсибитим. Наһаа кыһалларым. Василий Степанович куруук этээччи: «Эһиги барытыгар үчүгэй, дэгиттэр универсальнай буолуохтааххыт! Саха сатаабатаҕа диэн суох!». Учууталбыт этиитэ билиҥҥээҥҥэ диэри өйбөр дириҥник хатаммыт.

Ити кэннэ аны Саха сирин күннэригэр Москваҕа Нерюнгритааҕы «Соловушкалары» кытта көппүппүт. Христос Быыһааччы храмыгар ыллыыр олус да үчүгэйэ! Толоруубут лыҥкынаан олороруттан наһаа да астыммыппыт, долгуйбуппут.

2009 сыллаахха улууспутугар республикатааҕы Олоҥхо ыһыаҕа ыытыллар буолбута. Онно биһиги ансаамбылбыт «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхо-операны оонньуохтаах этэ. Ол онно куонкуруһу ааһан, Туйаарыма Куо сүрүн оруолун толорор буоламмын, улахан эппиэтинэһи сүкпүтүм. Олоҥхобутугар хас биирдии оҕо, Ульяна Петровна, Василий Степанович — бары улахан сырабытын уураммыт, кыһаллан оҥорбут үлэбит түмүгүн дьон үрдүктүк сыаналаабытыттан үөрбүппүт-көппүппүт.

Ол сайын 9-с кылааһы бүтэрэн баран, Дьокуускайдааҕы музыкальнай колледжка киирэргэ былааннаммытым. Олохпун ырыаны, музыканы кытта ситимниир быһаарыым кытаанаҕа бэрт буолан, төрөппүттэрим утары саҥарбатахтара. Үөрэххэ туттарсыым саҕана «Хотугу сулус» куонкуруска «Үрүҥ туллук эрэ мөлбөстүүр» ырыаны толороммун, Гран-при буолбутум. Республикаҕа соҕотохтуу толорууга бу бастакы кыттыым буолан, сүрдээх долгутуулаах этэ. Ити сылтан устудьуон олоҕо саҕаламмыта. Үгүс республикатааҕы, итиэннэ норуоттар икки ардыларынааҕы куонкуруска лауреат буолбутум. Олортон биирдэстэригэр «Туой Хайа» куонкуруска СР норуодунай артыыһа Аркадий Алексеев миигин сэҥээрэ көрөн, айар бөлөҕөр ыҥырбыта. 2011 сылтан саҕалаан Эстрада театрын иһинэн Аркадий Алексеев «Дайар сахалар» бөлөҕүн солиһа буоламмын, республикабыт улахан аҥаарын кэрийдим.

Бу сыллар тухары ансаамбылбын кытта сибээспин тута сылдьыбытым. 2012 сыллаахха Москваҕа уонна Санкт-Петербурга Саха сирин Күннэригэр учууталбытыгар Василий Степановичка көмөлөһөөччү быһыытынан сылдьыспытым олоҕум биир кэрэ-бэлиэ суола буолбута. Ити курдук, устудьуоннуур да сылларбар мэлдьи алтыһарым, өрөбүллэрбэр таҕыстахпына, «Кэнчээрибин» быһа ааспатым.

«Кэнчээри»… Төһөлөөх элбэх үөрүүнү, саҥа доҕоттору, долгутуулаах кэмнэри, умнуллубат түгэннэри дьарыктаммыт хас биирдии оҕоҕо бэлэхтээн ааспыта буолуой?! Василий Степанович, арай ол 6 кылааска сылдьан, эһиэхэ барбатах буолуум?.. Махтанабын ыллыыр дьоҕурбун, айар талааммын арыйбыккар, Эйиэхэ дьарыктанаммыт сүрдээх үчүгэй «олох оскуолатын» ааспыппытыгар.

Билигин да оҕо буолан ылыахпын, уруккум курдук үөрэнэн баран, эбиэт кэнниттэн «Кэнчээрибэр» барыахпын наһаа да баҕарабын…

Сардаана Бочкарева-Сарыада,
академик В.М. Ларионов аатынан «Култуураҕа уонна искусствоҕа кылаатын иһин» кыһыл көмүс мэтээл хаһаайына
2015 сы
л

Оставить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован.