Мүрү аҕыс кылаастаах оскуолатыгар үөрэммит 1970—1978 сылларбын олус диэн үчүгэйдик саныыбын. Мин дьолбор, бу кэмҥэ 1972 сыллаахха Василий Степанович Парников, идэтинэн история учуутала, «Кэнчээри» диэн ааттаан оҕо ырыа-үҥкүү ансаамбылын тэрийбитэ. Ансаамбыл тэриллиэҕиттэн эдьиийим Валя үҥкүү бөлөҕөр үлүһүйэн туран сылдьыбыта. Мин киниттэн биир сыл балыс этим, онтон кини миигин эмиэ үҥкүүгэ угуйан, бииргэ дьарыктанан барбыппыт.
Үҥкүү бөлөҕөр маҥнай кылгас кэмҥэ Зоя Гаврильевна Протодьяконоваҕа дьарыктаммыппыт. Онтон биһигини олохтоохтук Елена Степановна Прокопьева (Тютрина) дьарыктаабыта. Ансаамбылга хара маҥнайгыттан В.С. Парников үҥкүүһүттэри тэҥҥэ ырыаҕа, ол эбэтэр хорга, куо- ластарга арааран ыллатара. Ол иһин ырыа хас куоласка арахсарын, дорҕооннору хайдах сөпкө айаххынан тутан ыллыыргын (артикуляция), онно дьэ саҥа билэн үөрэммиппит. Кэлин олоҕум устатыгар бу олус туһалаабыта. Ол иһин сөбүлээн туран, көхтөөхтүк ырыа бөлөхтөрүгэр иккис куолаһынан ыллаһарым.
«Кэнчээри» ансаамбылга өссө икки кыра балтыларбыт Лиза, Оксана дьарыктаммыттара. Онон биир ыал 4 оҕото бары сылдьыбыппытынан киэн туттабыт. 9-с кылааска үөрэнэр кэммитигэр, аан бастакынан Саха сириттэн тахсан, оччолорго Узбекскай ССР-га Ташкент—Самарканд—Бухара куораттарынан сынньанан, күүлэйдээн, элбэх концертары биэрэн, бэрт ситиһиилэнэн кэлбиппит. Дьэ, онно тиийэн фрукта арааһын көрбүппүт уонна дуоһуйа сиэбиппит. Оруобуна 1979 сыл Саҥа дьылын сылаас дойдуга көрсүбүппүт.
Уопсайынан, бу 1979 сыл биһиэхэ саамай табыгастаах, дьоллоох сыл буолбута. Ити сыл Киин телевидениеҕэ «Останкиноҕа» «Веселые нотки» биэриигэ уһуллубуппут. Манна биллэр ырыаһыт Алла Пугачеваны уонна кини кыыһын Кристинаны кытта бииргэ кыттыбыппыт. Онтон аны атырдьах ыйга «Артек» лааҕырга аан дойдутааҕы сезоҥҥа Хара муора кытылыгар биир ыйы быһа дуоһуйа сөтүөлээн, араас омук оҕолорун кытта билсэн, ыытыллар куонкурустарга көхтөөхтүк кыттан, үөрэн-көтөн, олус астынан, сынньанан кэлбиппит.
Дьэ, бу маннык мин искусство кэрэ эйгэтигэр оскуолаттан саҕалаан «Кэнчээри» ансаамбылга дьарыктанан үктэммитим. 10-с кылааһы бүтэрэн баран, үҥкүүнэн дьарыктанарбын салгыыр баҕаттан Улан-Удэҕэ Илин Сибиирдээҕи култуура институтугар үҥкүү салаатыгар үөрэнэ киирбитим. Эдьиийим Валя 8-с кылаас кэнниттэн Приморскай кыраай Уссурийскай куоратыгар култуурунай-сырдатар училищеҕа, ол кэнниттэн Улан-Удэҕэ эмиэ үҥкүү салаатын ситиһиилээхтик үөрэнэн бүтэрбитэ. Кини билигин даҕаны бэйэтин идэтинэн Бороҕоннооҕу оҕо искусствотын оскуолатыгар айымньылаахтык үлэлии сылдьар. Маны таһынан кини Уус Алдан улуус хореографтарын түмсүүтүн тэрийэн, 17-с сылын салайар. Улахан дьоҥҥо «Дьүөгэ» үҥкүү кэлэктиибин салайар. Эдьиийим — СР култууратын туйгуна. Онон кыра эрдэҕиттэн үҥкүүнэн дьарыга кини олоҕун баҕалаах аргыһа буолла.
Улахан балтым Лиза, Тумул сэлиэнньэтигэр култуура дьиэтигэр техническэй үлэһит, уус-уран самодеятельность биир саамай көхтөөх кыттааччыта. Кыра балтым Оксана 1993 сылтан СР Ис дьыала министиэристибэтигэр бэриниилээхтик үлэлии сылдьар. Билигин Чурапчыга ис дьыала отделын ведомственнай харабылыгар сулууспалыыр, милииссийэ туйгуна.
Мин институппун 1984 сыллаахха бүтэрэн кэлэн, төрөөбүт дойдубар Бороҕоннооҕу култуура дьиэтигэр хореограф идэбинэн үлэлээбитим. 1985 сыллаахха мин иккис төгүлүн «Артекка» барар чиэскэ тиксибитим. «Артекка» 1979 сыллаахха үҥкүү бөлөҕүн эдьиийим Валя салайан илдьибит буоллаҕына, аны бу сырыыга мин үҥкүүһүттэри дьарыктаан, улахан эппиэтинэс сүкгэриллибитэ. Эмиэ аан дойдутааҕы сезоҥҥа түбэһэн, үөрэн-көтөн сынньанан, элбэх концертары биэрэн кэлбиппит. Онон бэйэбин олус дьоллоох киһинэн ааҕынабын.
Үс сыл бэйэм идэбинэн үлэлээн баран, райкомол мэктиэтинэн 1987 сыллаахха Уус Алданнааҕы Ис дьыала уорганыгар үлэлии киирбитим. Уопсайа СР Ис дьыалаҕа министиэристибэтигэр 25 сыл бэриниилээхтик сулууспалаан баран, билигин бочуоттаах сынньа- лаҥҥа тахсан олоробун.
Үлэм хайысхатын уларытан, атын структураҕа көһөн да баран, идэбин ыһыктыбакка дьарыктанан кэллим. Холобура, 1991 сыллаахха өссө Уус Алдан отделыгар үлэлии сылдьан, Хабаровскайга Илин Уһук регионын ИДьО сотрудниктарын иһинэн ыытыллыбыт уус- уран самодеятельноска кыттан, лауреат аатын ылан, Москваҕа отчуоттуур концерга кыттан кэлбиппит. Маны таһынан оройуоннааҕы, куорат уонна республика иһинэн ыытыллар элбэх куонкурустарга, фестивалларга ырыа, үҥкүү бөлөхтөрүгэр көхтөөхтүк кыттан, лауреат, дипломант ааттарын элбэхтэ ылан, саныырга олус үчүгэй.
Билигин төһө да бочуоттаах сынньалаҥҥа олордорбун, 2014 с. тус бэйэм көҕүлээһимминэн «Кэнчээри» үҥкүү бөлөҕүн бүтэрбиттэри мунньан, «Алаас кыргыттара» диэн үҥкүү кэлэктиибин тэрийэммин, дьарыктыы сылдьабын.
Убаастабыллаах Василий Степановиһы 70 сааһын туолар үбүлүөйдээх сылынан истиҥник эҕэрдэлиибин. «Кэнчээрини» тэрийэн, биһигини искусство кэрэ эйгэтигэр угуйан, дьаныардаахтык үөрэппиккэр барҕа махтал буоллун! Өссө даҕаны өр сылларга кырачаан оҕолору үөрэтэн кынаттыы тураргар, кытаанах доруобуйаны, уһун дьоллоох олоҕу, үрдүк ситиһиилэри айар үлэҕэр баҕарабын.
Маргарита Самсонова, «Кэнчээри» 1980 с. выпускнига, улэ бэтэрээнэ, отставкаҕа тахсыбыт полиция подполковнига. 2015 сыл.